Odszkodowanie w razie śmierci osoby bliskiej

Wiele współczesnych systemów prawnych przewiduje w razie śmierci osoby bezpośrednio poszkodowanej odszkodowanie dla najbliższych członków rodziny zmarłego. Chodzi o naprawienie szkody wynikłej w razie śmierci, wskutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia poszkodowanego.

W razie pozbawienia życia zostaje naruszone dobro osobiste, które ma największą wartość indywidualną i społeczną. Jednak nie jest możliwe wyeliminowanie zjawiska nieszczęśliwych wypadków. Dlatego ustawodawca usiłuje łagodzić ich skutki przez wprowadzanie możliwie najdoskonalszych uregulowań prawnych. Właśnie do takich unormowań należy art. 446 k.c.

Śmierć człowieka wskutek czynu niedozwolonego wywołuje niezmiernie poważne konsekwencje. Poszkodowanym jest tu już nie tylko sam zmarły, ale także jego rodzina i inne osoby bliskie, których interesy zostały naruszone. Najlepszym przykładem naruszenia interesów osób bliskich jest śmierć jedynego żywiciela rodziny. W tym przypadku śmierć człowieka jest nie tylko źródłem cierpień psychicznych pozostałych członków rodziny, ale wywołuje też prawdziwy wstrząs ekonomiczny dla tej rodziny. Wyrządzona im szkoda powinna ulec wynagrodzeniu przez ponoszącego odpowiedzialność z tego tytułu.


Przepisy Kodeksu cywilnego przyznają w razie śmierci osoby bezpośrednio poszkodowanej roszczenia o rentę, jednorazowe odszkodowanie na rzecz najbliższych członków rodziny zmarłego w razie istotnego pogorszenia sytuacji życiowej oraz o zwrot kosztów leczenia i pogrzebu. Jeżeli chodzi o rentę to wyróżniamy jej dwa rodzaje - rentę obligatoryjną i fakultatywną. Przepis art. 446 § 2 zd. 1 k.c. (renta obligatoryjna) przyznaje prawo do żądania renty każdej osobie, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny. W celu ustalenia kręgu osób uprawnionych z art. 446 § 2 zd.1 należy więc sięgnąć do przepisów kodeksu rodzinnego.